By
Van ziekenhuis naar gymnasium — met hergebruik als kloppend hart
In het centrum van Luleå staat een gebouw met een boeiend verleden. In 1962 werd het opgetrokken als ziekenhuis. Later in de jaren 2000 werd het omgebouwd tot kantoorruimtes. Nu wacht het op zijn derde grote metamorfose: Kungsfågelns gymnasium, een school voor circa 650 leerlingen — van sportgymnasium tot speciaal gymnasium.
Vanaf de eerste schetsen stond duurzaamheid hoog op de agenda. Architectenbureau Detail Group stelde voor om hergebruik centraal te stellen in de verbouwing en de gemeente Luleå gaf groen licht.
Vier stappen naar systematisch hergebruik
1. Inventarisatie op locatie
Drie medewerkers van Detail Group doorliepen kamer voor kamer het gebouw. Delen zoals deuren, glaswanden, binnenwanden en interieur werden nauwkeurig vastgelegd. Fotodocumentatie bleek waardevol: aan de hand van plattegronden en foto’s kon elk specifiek element eenvoudig gelokaliseerd worden. Tevens werden per deur de geluidsklasse en brandklasse genoteerd. Voor de glaswanden werden glasmeters ingezet om dikte en afstand tussen lagen te meten. Al deze data werd ingevoerd in Palats zodat de geluidsreductie geanalyseerd kon worden.
Alle producten worden geïnventariseerd op de plattegrond
2. Classificatie en besluitvorming
Tijdens het ontwerpproces werd bepaald welke objecten behouden konden worden. We gebruikten parameters als skick (staat), eigen tags en “volgende stap” om het aantal her te gebruiken objecten te kwantificeren. Voor elk object werd beslist of het:
-
-
op de oorspronkelijke plek kan hergebruikt worden
-
elders in het project hergebruikt wordt
-
moet worden afgevoerd
-
3. Samenwerking en realtime updates in Palats
Alle relevante informatie werd voortdurend bijgewerkt in Palats. Dit gaf partners direct toegang tot beelden, specificaties en gebruiksmogelijkheden. Zo kon bijvoorbeeld een beslagconsultant direct zien welk beslag een deur had en plannen hoe deze opnieuw te gebruiken in een klasruimte met specifieke eisen.
Informatie over de producten en hun ‘volgende stap’ wordt bijgewerkt in Palats
4. Volledig overzicht en analyse
Het resultaat is een helder kaartbeeld van alle materialen in het gebouw, hoeveel ervan hergebruikt kan worden, waar het terugkomt en welke impact dit heeft op klimaat en kosten.
Op dit moment demonteert aannemer PEAB het gebouw. We kijken uit naar het moment dat het schoolgebouw klaar is zodat we het gerealiseerde resultaat kunnen evalueren.
Verdeling van geïnventariseerd materiaal
Glaspartijen en binnenwanden vormen het grootste aandeel van het herbruikbare materiaal in het project, maar ook deuren en toiletcéramique leverden een flinke bijdrage. Zelfs in zones met hoge eisen, zoals hygiëne en functionaliteit, kon een hergebruikstrategie worden geïntegreerd. Op dit moment is PEAB bezig met de demontage en wij kijken ernaar uit het eindresultaat te evalueren zodra het project is afgerond.
Demontage & tijdelijke opslag om hergebruikspotentieel te realiseren
PEAB is gestart met de demontage. Materialen worden zorgvuldig verwijderd zodat ze geschikt blijven voor hergebruik. In het gebouw in een grote kelderruimte worden de bouwdelen tijdelijk opgeslagen. Tijdens de ontwerpfase is een plattegrond getekend waarop geschikte opslaglocaties zijn gemarkeerd; dit diende als praktisch richtsnoer voor de uitvoerende partij.
Plafondplaten worden tijdelijk in het gebouw opgeslagen totdat ze opnieuw gebruikt kunnen worden.
Ook leveranciers leveren een essentiële bijdrage door best practices te delen voor zorgvuldig demonteren, welke beschermende tussenvlakken te gebruiken, stapelmethodes en welke opslagcondities vereist zijn om kwaliteit te waarborgen.
Deze fase is cruciaal om te garanderen dat de klimaat en kostenvoordelen die tijdens de inventarisatie zijn vastgesteld ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden.
Ondergrensplaten worden tijdelijk opgeslagen in het gebouw terwijl ze wachten op hergebruik
Ook de leveranciers spelen een rol in het hergebruik. Door bij te dragen met best practices voor hoe de platen gedemonteerd en opgeslagen moeten worden om optimale kwaliteit te behouden, waarborgt men functionaliteit en standaard. Zo werd aandacht besteed aan voorzichtig losmaken, welke tussenvlakken of verpakkingen bescherming bieden, de stapelwijze en de indeling van de opslaglocaties.
Deze fase is cruciaal om te garanderen dat alle klimaat- en kostenbesparingen die tijdens de inventarisatie zijn bepaald, daadwerkelijk realiseerbaar zijn. We kijken uit naar een terugkeer naar het project zodra het klaar is, zodat leerlingen en docenten hun nieuwe school in gebruik kunnen nemen.
Waarom dit project relevant is voor jou als architect
Dit project is een inspirerend voorbeeld van hoe je complexiteit, kwaliteit en circulariteit kunt combineren. Door nauwkeurige planning, digitale tools (zoals Palats) en samenwerking kun je hergebruik op schaal realiseren zonder concessies aan esthetiek of functionaliteit.
👉 Wil je zien hoe Palats werkt in jouw projecten? Probeer Palats gratis.